Khi nhắc đến chế độ ăn uống lành mạnh, chắc hẳn bạn sẽ nghĩ đến tác động của nó đến sức khỏe tim mạch. Những thực phẩm bạn tiêu thụ có thể hỗ trợ các cơ tim bơm máu để nuôi cơ thể, giúp điều chỉnh huyết áp nhằm giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Không dừng lại ở đó, chế độ ăn uống lành mạnh còn có tác động quan trọng đến các cơ quan khác trong cơ thể, bao gồm hệ thần kinh, trung tâm kiểm soát cơ thể, não bộ, cột sống, các dây thần kinh khác trong cơ thể (từ hệ thần kinh trung ương đến các cơ xương, cánh tay, chân, ngón tay và ngón chân).
Có khá nhiều loại thực phẩm và chất dinh dưỡng hỗ trợ thần kinh khỏe mạnh.
Thay đổi chế độ ăn uống có thể làm tăng sức khỏe não bộ. Bạn chỉ cần áp dụng chế độ ăn MIND (sự kết hợp của hai chế độ ăn uống tốt cho tim mạch): DASH và chế độ ăn Địa Trung Hải, để cải thiện sức hệ khỏe thần kinh.
Theo các nghiên cứu, chế độ ăn MIND có thể giúp bạn phòng ngừa sự phát triển Alzheimer và chứng mất trí. Chế độ ăn uống MIND tập trung vào các loại thực phẩm như rau xanh (có chứa nhiều lutein giúp ngăn ngừa suy giảm nhận thức), quả mọng, quả hạch, đậu, ngũ cốc nguyên hạt và cá. Bạn nên ăn các thực phẩm này ít nhất 1 lần mỗi tuần. Dầu ô liu cũng được sử dụng để chiên hoặc làm nước sốt. Đối với chế độ này, bạn nên ăn ít thịt đỏ, các loại thịt nói chung và hạn chế những thực phẩm ngọt, đồ ăn nhiều dầu mỡ.
Khi bạn cải thiện chế độ ăn uống, không chỉ não bộ mà cả hệ thần kinh đều được tác động tích cực. Các axit béo thiết yếu trong quả óc chó, hạnh nhân và hạt lanh rất quan trọng cho làn da, hệ thần kinh và các tế bào. Thiamine, một trong những vitamin nhóm B, cũng rất quan trọng đối với sức khỏe thần kinh. Ngoài việc bổ sung các thực phẩm như mì ống, gạo và ngũ cốc, bạn có thể thêm thiamine từ quả hồ trăn, đậu đen. Bạn cũng có thể dùng thêm thịt heo và bột yến mạch.
Vitamin B, cụ thể hơn là vitamin B12, là một trong những hợp chất thiết yếu giúp hệ thần kinh phát triển khỏe mạnh và cần được bổ sung đầy đủ. Theo tiến sĩ Artemis Simopoulos, chủ tịch của Trung tâm Di truyền, Dinh dưỡng và Sức khỏe ở Washington, trong số tất cả các vitamin, vitamin B12 rất quan trọng cho sự phát triển não bộ, cũng như duy trì sức khỏe hoặc ngăn ngừa trầm cảm hay thoái hóa não ở người cao tuổi.
Thế nào là một chế độ ăn uống lành mạnh?
Việc cung cấp đầy đủ vitamin B12 rất quan trọng để duy trì myelin – một chất giàu lipid bao quanh và bảo vệ dây thần kinh. Thiếu hụt vitamin này có thể dẫn đến tổn thương màng myelin và các vấn đề chức năng thần kinh. Một số người mắc phải bệnh thiếu máu ác tính khiến cơ thể không hấp thụ được vitamin B12, dẫn đến các biến chứng sức khỏe như bệnh tim mạch hoặc tổn thương dây thần kinh, làm cho họ cảm thấy tê và râm ran khu vực cánh tay.
Các chuyên gia khuyến cáo những người không thể hấp thu đủ B12 nên được tiêm vitamin với tần suất mỗi tháng 1 lần. Vitamin B12 có ở hải sản và thịt. Đối với những người không thể hấp thụ đầy đủ vitamin B12 từ các nguồn thực phẩm, kể cả những người ăn chay trường, họ có thể dùng thực phẩm chức năng.
Đối với phụ nữ đang mang thai hoặc cố gắng thụ thai, một loại vitamin B khác cũng quan trọng không kém là folate. Chất dinh dưỡng này không thể thiếu cho quá trình phát triển ống thần kinh, tiền thân của hệ thần kinh trong phôi của thai nhi.
Phụ nữ nên bổ sung folate ngay từ giai đoạn đầu mang thai vì đây là quãng thời gian ống thần kinh được hình thành trong thai nhi. Thiếu hụt folate có khả năng làm tăng nguy cơ dị tật ống thần kinh ở trẻ bao gồm các tình trạng như tật nứt đốt sống (cột sống không hoạt động đúng cách và bất thường), não và sọ không phát triển đầy đủ. Những tình trạng này thường dẫn đến trẻ tử vong hoặc chết ngay sau khi sinh.
Do đó, các chuyên gia khuyến cáo rằng tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên tiêu thụ 0,4mg – 400mcg axit folic mỗi ngày. Bạn có thể bổ sung các loại thực phẩm như mì ống, gạo, đậu tây, đậu phộng, đậu xanh, bông cải xanh, bơ và măng tây.
Những phụ nữ không thể hấp thụ đủ lượng axit folid cần thiết nên bổ sung qua các loại thực phẩm chức năng.
Thêm vào đó, kali và canxi cũng rất quan trọng nhằm duy trì hệ thần kinh khỏe mạnh. Bạn có thể tìm thấy các khoáng chất này ở những thực phẩm thông thường như chuối, khoai tây, cá, thịt nạc và trong các sản phẩm từ sữa, như sữa chua.
Ngoài ra, kali và canxi cũng có trong rau xanh, nước cam ép…
Theo các chuyên gia, chế độ ăn ít chất béo và carb cũng giúp giảm tình trạng viêm. Điều này không chỉ thúc đẩy sức khỏe tim mạch mà còn tác động tích cực đến các hệ thống của cơ thể, trong đó có hệ thần kinh.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cung cấp đủ nước cho cơ thể để các chức năng nhận thức hoạt động hiệu quả. Bạn hãy cố gắng uống nhiều nước lọc thay vì nước uống có đường.
Bạn cũng không nên thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh duy nhất, chẳng hạn như chỉ ăn các món tốt cho não hoặc các thực phẩm tốt cho cơ thể. Thay vào đó, bạn nên thiết kế một chế độ ăn uống cân bằng để cải thiện sức khỏe tổng thể.