Rau đay là rau gì? Ở nhiều địa phương tại Việt Nam, rau đay (lá đay) còn được biết đến với tên gọi khác là rau nhớt. Rau đay có 2 loại là rau đay trắng và rau đay đỏ. Canh rau đay nấu cua đồng ăn chung với cà pháo mắm tôm là món ăn dân dã quen thuộc, đặc biệt là với người dân miền Bắc. Bên cạnh đó, rau đay và những món ăn ngon chế biến từ rau đay còn mang đến nhiều giá trị dinh dưỡng tuyệt vời khác.
Trên thế giới, rau đay được trồng nhiều ở khu vực châu Á, Trung Đông và một phần của châu Phi. Các bộ phận của cây đay được dùng cho nhiều mục đích khác nhau. Thân cây sử dụng để làm dây thừng, giấy hoặc nhiều sản phẩm khác. Trong khi đó, lá đay được dùng phổ biến trong ẩm thực. Người ta hay dùng lá cây đay như một chất làm đặc cho súp, món hầm hoặc nước sốt.
Khi được thu hoạch non, rau đay thường có mùi thơm dịu nhẹ. Ngoài công dụng trong ẩm thực, lá cây đay còn có những đặc tính hữu ích để làm dược liệu. Vậy cụ thể rau đay có tác dụng gì? HSSK mời bạn tìm hiểu cụ thể giá trị dinh dưỡng, 10 tác dụng của rau đay với sức khỏe và cách chế biến món ngon từ loại rau này.
Giá trị dinh dưỡng của rau đay
Ăn rau đay có tốt không? Dù chỉ là loại cây dân dã nhưng rau đay lại có giá trị dinh dưỡng cao. Cụ thể, trong 87g rau đay có chứa hàm lượng những dưỡng chất sau:
10 tác dụng của rau đay
1. Công dụng của rau đay: chống táo bón, nhuận tràng
Chất nhớt trong rau đay là một phương thuốc tự nhiên chống lại các triệu chứng táo bón. Khi được đưa vào cơ thể, chất này làm kích thích nhu động ruột và bôi trơn đường ruột để thức ăn dễ đi xuống đại tràng. Từ đó, công dụng của rau đay là giúp bạn đại tiện dễ dàng và đều đặn hơn.
Ngoài ra, rau đay còn chứa nhiều dưỡng chất khác có lợi cho hệ tiêu hóa. Trong đó, có ba dưỡng chất chính là:
– Polysaccharid có khả năng ngăn ngừa ứ đọng phân và tăng chuyển động đường ruột.
– Sucrose và inositol giúp tạo khối và làm mềm phân. Đây là yếu tố góp phần giúp bạn dễ đi đại tiện.
2. Rau đay có tác dụng gì? Thông tiểu, phòng tránh viêm đường tiết niệu
Ăn rau đay có tốt không? Y học cổ truyền đã có nhiều bằng chứng ghi nhận tác dụng lợi tiểu của rau đay. Lá của loại cây này còn có khả năng thông tiểu bằng cách tăng lượng nước tiểu và kích thích hoạt động bài tiết nước tiểu. Vì thế, nó đặc biệt có lợi cho người đang gặp những vấn đề liên quan đến đường tiết niệu như tiểu rắt, bí tiểu hoặc đau buốt khi tiểu.
Công dụng của rau đay còn có khả năng kháng viêm tự nhiên. Vì thế, nếu dùng thường xuyên, bạn sẽ tăng cường khả năng ngăn ngừa tình trạng sưng, viêm ở các bộ phận có liên quan đến đường tiết niệu như bàng quang, ống dẫn nước tiểu…
3. Ăn rau đay có tác dụng gì? Cải thiện tim mạch
Ăn rau đay có tác dụng gì? Hạt cây đay chứa olitorisid. Chất này có hoạt tính trợ tim. Với đặc tính này, thành phần hạt của cây đay có thể giúp bạn ổn định nhịp tim. Vì thế, những người đang có vấn đề về tim mạch nên thường xuyên uống trà từ hạt cây đay để cải thiện sức khỏe.
4. Tác dụng của rau đay: Tiêu độc, giải nhiệt
Rau đay có tính hàn. Vì thế, y học cổ truyền thường dùng các bài thuốc từ loại cây này để điều trị các chứng bệnh do nóng trong người.
Trong ẩm thực, nhiều người nội trợ am tác dụng của rau đay ở mặt này nên thường xuyên nấu món canh rau đay cho cả nhà ăn trong những ngày thời tiết nắng nóng, oi bức.
5. Rau đay cho trẻ ăn dặm chống còi xương
Trẻ bị thiếu hụt canxi thường có nhiều nguy cơ bị còi xương, chậm phát triển chiều cao. Theo lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng, khi trẻ đang trong độ tuổi ăn dặm, mẹ hãy thường xuyên dùng rau đay để chế biến món ăn cho trẻ. Hàm lượng canxi dồi dào trong rau đay (có đến 182mg canxi trong 100g rau đay) sẽ giúp hệ xương của trẻ phát triển cứng cáp hơn.
Rau đay nấu gì cho bé ăn dặm? Bạn có thể làm rau đay luộc, nấu cháo rau đay, súp rau đay với tôm, cá hoặc nhiều cách kết hợp khác để đổi món cho con ăn dặm.
6. Công dụng của rau đay: kháng viêm
Chất nhầy của lá đay có nhiều axit hữu cơ, bao gồm:
- Vanillic
- Hydroxybenzoic
- Ferulic
- Coumaric
Những thành phần này đều có khả năng kháng viêm. Dù dược tính của chúng không mạnh bằng các loại tân dược (thuốc tây) nhưng chúng sẽ giúp bạn phòng ngừa bệnh tật an toàn, ít tác dụng phụ hơn.
7. Ăn rau đay có tác dụng gì? Chống hen suyễn
Ngoài khả năng thanh nhiệt, giải độc, hạt cây đay còn có tác dụng tiêu đàm, chống phù thũng, giảm co thắt đường thở và hỗ trợ chặn đứng cơn hen suyễn. Vì thế, các thầy thuốc hoạt động trong y học cổ truyền thường khuyên người mắc bệnh hen suyễn nên lưu trữ hạt cây đay trong nhà để nấu lấy nước uống thường xuyên, giảm thiểu triệu chứng bệnh và ngăn ngừa bệnh tái phát.
8. Rau đay có tác dụng gì? Sơ cứu vết thương
Từ lâu, chất nhớt từ lá đay thường được người dân dùng để sơ cứu cho người bị rắn cắn hoặc gặp những chấn thương chảy máu khác khi chưa kịp đưa nạn nhân đến bệnh viện. Cách dùng rau đay để sơ cứu vết thương như sau: Lấy một nắm ngọn cây đay, rửa sạch, giã nát chắt lấy nước cốt. Phần nước cốt pha thêm ít muối cho nạn nhân uống. Phần bã đắp lên vết thương để cầm máu.
Nếu nạn nhân bị rắn cắn, bạn cần băng chặt ga-rô lên chỗ đang đắp bã rau đay để không cho nọc độc phát tán khắp cơ thể. Sau đó, đưa nạn nhân đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt.
9. Rau đay có tác dụng lợi sữa
Khi tìm hiểu rau đay có tác dụng gì, bạn sẽ biết đến tác dụng lợi sữa của loại cây này. Phụ nữ sau sinh thường ăn rau đay sẽ được kích thích tuyến vú tiết nhiều sữa hơn. Mặt khác, sữa mẹ ăn nhiều rau đay còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho con.
Các chuyên gia dinh dưỡng dưỡng khuyến khích phụ nữ sau sinh nên ăn rau đay thường xuyên trong vài tuần đầu để nhanh có sữa cho con bú. Sau đó, chế độ ăn sau sinh nên tiếp tục duy trì những món nấu từ rau đay như canh cua rau đay, trà từ hạt cây đay, canh rau đay nấu thịt xay hoặc canh rau đay nấu với tôm khô…
10. Tác dụng của rau đay: ngăn ngừa thiếu máu
Ăn canh rau đay có tác dụng gì? Rau đay xếp hàng đầu trong số những loại rau, củ chứa nhiều chất sắt, đặc biệt là loại cây đay có thân màu tím đỏ. Theo đánh giá của giới chuyên gia, cứ 100g rau đay sẽ chứa khoảng 7mg chất sắt.
Theo đó, phụ nữ sau sinh chỉ cần ăn khoảng 200g đến 300g rau đay mỗi ngày là có thể đáp ứng đủ nhu cầu bổ sung chất sắt cho cơ thể. Người bị thiếu máu do thiếu sắt cũng nên thường xuyên bổ sung thực phẩm này vào chế độ ăn để cải thiện triệu chứng thiếu máu.
Rau đay có tác dụng gì? Khi đã biết được 10 công dụng của rau đay, bạn hãy thường xuyên chế biến những món ngon từ loại rau này cho cả nhà cùng thưởng thức nhé.
Món ngon từ rau đay
Với những gia trị dinh dưỡng và lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe, bạn có thể chế biến rất nhiều món ngon từ rau đay. 2 món ăn hấp dẫn từ loại rau này bao gồm:
1. Canh cua rau đay
Món canh cua rau đay đã trở thành món ăn dân dã, quen thuộc của nhiều người Việt Nam. Món này càng được ưa chuộng trong những ngày thời tiết nắng nóng do đặc tính thanh mát của nó. Bạn có thể nấu canh cua rau đay chung với mướp, mồng tơi để tăng thêm giá trị dinh dưỡng và hương vị cho món ăn này.
Cách nấu canh cua rau đay cũng khá đơn giản với những bước sau đây:
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 1 bó rau đay
- 1 quả mướp
- 1 bó rau mồng tơi
- 1kg cua đồng
- Gia vị
Sơ chế rau trước khi bắt đầu cách nấu canh cua rau đay
- Rau đay, rau mồng tơi nhặt lá, rửa sạch, rồi ngâm trong nước muối pha loãng khoảng 15 phút để sạch khuẩn. Sau đó, rửa rau với nước mát một lần nữa.
- Thái rau với kích thước vừa ăn.
- Mướp gọt vỏ, rửa sạch, thái miếng vừa ăn.
Sơ chế cua đồng cho món canh cua rau đay
- Ngâm cua trong nước sạch khoảng 30 phút để cua nhả hết bùn đất ra ngoài
- Bóc yếm và mai cua, lấy phần gạch cho vào bát.
- Xay nhuyễn phần thân cua bằng máy xay sinh tố rồi cho vào một ít muối.
- Lọc lấy thịt cua bằng rây, bỏ phần xác. Ở bước này, bạn cần dụng cụ rây có lỗ càng nhỏ càng tốt.
Cách nấu canh cua rau đay
- Bạn cho hết phần nước và thịt cua vừa lọc được vào nồi rồi đun trên lửa nhỏ cho đến khi thịt cua kết lại thành tảng
- Vớt những tảng cua ra tô
- Đun sôi lượng nước còn lại trong nồi lần nữa (hoặc cho thêm nước tùy thích) rồi cho rau và mướp vào. Bạn cần mở nắp để giữ được độ xanh của rau.
- Cuối cùng, bạn cho hết phần gạch và thịt cua vào, nêm nếm gia vị vừa ăn rồi tắt bếp.
Thưởng thức món canh cua rau đay với thịt luộc, cà pháo chấm mắm tôm là món ăn gợi nhớ mùi vị quê hương của người dân miền Bắc.
2. Canh rau đay nấu tôm
Tương tự như canh cua rau đay, món canh rau đay nấu tôm cũng là món ăn bổ dưỡng, thơm ngon trong những ngày oi bức. Đặc biệt, canh rau đay nấu tôm cần ít thời gian chuẩn bị hơn so với canh cua rau đay.
Chuẩn bị nguyên liệu
- 1 bó rau đay
- 300g tôm bóc vỏ
- Hành, tỏi bằm nhuyễn
- Gia vị
Sơ chế nguyên liệu
- Rửa sạch rau đay bằng nước muối và nước mát rồi thái miếng vừa ăn
- Bóc bỏ phần chỉ đen trên lưng tôm, giã nát con tôm rồi ướp với ít hạt nêm trong 15 phút.
Cách nấu canh rau đay với tôm
- Phi thơm hành, tỏi rồi cho tôm vào đảo đều
- Cho vào nồi tôm vừa phi lượng nước vừa đủ ăn
- Đợi nước sối rồi cho rau đay vào nấu khoảng 3 phút
- Nêm nếm vừa ăn rồi tắt bếp.
Cách trồng cây rau đay
Rau đay có hai loại: một loại thân màu xanh (gọi là rau đay trắng) và một loại thân màu đỏ tím (gọi là rau đay đỏ). Các rau đay trắng và rau đay đỏ đều dễ trồng và dễ thu hoạch.
Bạn hoàn toàn có thể tự trồng rau đay tại nhà để có rau sạch cho bữa cơm gia đình. Cách trồng rau đay tại nhà đơn giản với những bước sau đây:
- Ngâm hạt giống rau đay trong nước ấm khoảng 40 độ trong 4-5 tiếng trước khi gieo hạt.
- Sau khi gieo hạt xuống vùng đất tơi xốp, bạn cần phủ một lớp đất ẩm lên trên bề mặt khu vực vừa gieo.
- Tưới nước mỗi ngày. Lượng nước tưới chỉ vừa đủ, không nên tưới quá nhiều tránh hạt giống bị úng.
- Khi cây nảy mầm, bạn hãy quan sát mật độ cây. Nếu quá dày, bạn hãy nhổ bớt để cây có không gian phát triển.
- Khi cây cao lớn, ra lá, bạn hãy tỉa cành bằng cách ngắt lá trên mỗi cành để chế biến món ăn. Đây cũng là cách giúp cây tiếp tục mọc lá trong những đợt sau.
- Cây rau đay ít bị sâu hoặc các vi sinh vật khác phá hoại. Vì thế, bạn chỉ cần bắt sâu bằng tay để bảo vệ cây là được.
- Sau 1-2 lần thu hoạch, bạn cần bón thêm phân cho đất để cây có thêm chất dinh dưỡng và phát triển.
Rau đay dễ trồng, dễ chế biến. Rau đay có tác dụng gì cũng đã được nhiều người khám phá và công nhận. Bạn hãy thường xuyên bổ sung những món ngon từ rau đay vào khẩu phần ăn của cả nhà để tận dụng hết công dụng của rau đay cho sức khỏe nhé.
