Sữa là một loại thực phẩm phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Nguồn sữa và các sản phẩm sữa đến từ động vật bao gồm bò, cừu, lạc đà, dê… Sữa cũng có thể đến từ các nguồn thực vật bao gồm đậu nành, dừa, hạnh nhân, hạt lanh, gạo và cây gai dầu.
Gần đây, một loại sữa bò mới xuất hiện được gọi là sữa A2, đã thu hút được sự chú ý từ cả người tiêu dùng và các nhà khoa học. Nhiều người cho rằng sữa A2 dễ tiêu hóa và hấp thụ hơn các loại sữa khác. Để hiểu rõ hơn, bạn hãy cùng tìm hiểu về sữa A2 là gì và sữa A2 có tốt không nhé!
Sữa A2 là gì?
Sữa là nguồn protein dồi dào với hai loại protein chính trong sữa là casein và whey. Casein chiếm khoảng 80% protein trong sữa. Có các loại casein khác nhau, một trong số đó có chứa beta-casein. Beta-casein chiếm khoảng 30% protein trong sữa bò.
Có hai dạng biến thể phổ biến của beta-casein là:
- A1 beta-casein: thường có trong sữa đến từ các giống bò nguồn gốc ở Bắc Âu.
- A2 beta-casein: thường có trong sữa được tìm thấy trong các giống có nguồn gốc ở quần đảo Channel và miền Nam nước Pháp.
Hầu hết những loại sữa thông thường trên thị trường hiện đều chứa song song hai loại A1 beta-casein và A2 beta-casein.
Sữa A2 là loại sữa chỉ chứa protein dạng A2 beta-casein được chọn lọc từ giống bò mang gene thuần cho ra sữa A2, trải qua quá trình chọn lọc nghiêm ngặt về mặt công nghệ di truyền.
Năm 2000, một nhà khoa học ở New Zealand đã thành lập Công ty sữa A2. Công ty này cung cấp sữa từ những con bò chỉ sản xuất protein A2 thông qua kiểm tra DNA của bò bằng cách sử dụng mẫu lông. Công ty cũng kiểm tra sữa sau khi sản xuất để đảm bảo sản phẩm không chứa protein A1.
Thành phần của sữa A2
Về cơ bản, loại sữa A1 và sữa A2 được phân biệt dựa trên loại beta-casein và sự khác biệt chính là vị trí thứ 67 của chuỗi axit amin 209. Vị trí thứ 67 của A1 là histidine và của A2 là proline.
Khi protein A1 được tiêu hóa ở ruột non, histidine sẽ cho phép tạo ra một peptide có tên là beta-casomorphin-7 (BCM-7). Ruột hấp thụ BCM-7 và sau đó đi vào máu. Bác sĩ cho biết rằng BCM-7 có thể gây khó chịu ở dạ dày và các triệu chứng tương tự như chứng không dung nạp đường sữa.
Ngược lại đối với cấu trúc của protein ở sữa A2, proline liên kết chặt chẽ trong quá trình tiêu hóa sẽ không tạo ra peptide BCM-7. Do đó, bạn sẽ tránh được những nguy cơ gặp vấn đề dạ dày khi sử dụng.
Sữa A2 có tốt không?
Các loại sữa thông thường có thể gây ra triệu chứng khó chịu ở dạ dày, như đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy. Điều này thường được cho rằng nguyên nhân là do không dung nạp đường sữa. Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu tin rằng nguyên nhân đến từ BCM-7, chứ không phải đường sữa. BCM-7 có thể làm ảnh hưởng đến tiêu hóa và tạo ra các triệu chứng tương tự như chứng không dung nạp đường sữa ở một số người.
Một nghiên cứu trên nhóm người Trung Quốc mắc chứng không dung nạp sữa so sánh tác dụng của việc uống loại sữa thông thường có chứa protein A1 và A2 với loại sữa chỉ có protein A2. Những người tham gia tiêu thụ khoảng 250ml sữa 2 lần/ngày trong 2 tuần. Kết quả báo cáo cho thấy họ đau dạ dày trầm trọng hơn sau khi tiêu thụ loại sữa thông thường, đồng thời đi đại tiện thường xuyên và lỏng hơn. Nhưng khi họ uống sữa A2 lại không gây ra triệu chứng nào.
Giống như các loại sữa khác, sữa A2 chứa hàm lượng các chất dinh dưỡng cao giúp mang lại lợi ích sức khỏe cho người sử dụng. Tuy nhiên, loại sữa này có ưu điểm là hạn chế các vấn đề đường tiêu hóa do không tạo ra peptide BCM-7.
So sánh với sữa A1
Dưới đây là một số nghiên cứu mang ý nghĩa tham khảo về các vấn đề sức khỏe có thể gặp phải khi sử dụng loại sữa A1.
1. Bệnh tiểu đường type 1
Bệnh tiểu đường type 1 thường được chẩn đoán ở trẻ em và đặc trưng bởi tình trạng thiếu insulin. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ nhỏ uống sữa A1 có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 1. Tuy nhiên, những nghiên cứu này chỉ dừng ở mức độ quan sát và không thể chứng minh rằng A1 beta-casein gây ra bệnh tiểu đường loại 1, cũng như làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
2. Bệnh tim
Hai nghiên cứu quan sát đã cho thấy mối liên kết giữa tiêu thụ sữa A1 với nguy cơ mắc bệnh tim. Một thử nghiệm trên thỏ cho thấy A1 beta-casein thúc đẩy sự tích tụ chất béo trong các mạch máu bị tổn thương. Tuy nhiên đối với A2 beta-casein, sự tích tụ này thấp hơn nhiều. Sự tích tụ chất béo có thể làm tăng khả năng tắc nghẽn mạch máu và gây ra bệnh tim.
Tuy nhiên, cũng như nghiên cứu bệnh tiểu đường, nghiên cứu này chỉ dừng ở mức quan sát và chưa thử nghiệm trên người. Một số nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng việc tiêu thụ protein A1 có liên quan đến nguy cơ cao mắc bệnh tim hơn, nhưng nhiều nghiên cứu khác lại không thấy tỷ lệ bệnh tim cao hơn ở những người uống nhiều sữa này.
3. Tình trạng viêm
Trong cùng một nghiên cứu được đề cập ở trên, các nhà nghiên cứu cũng xem xét các dấu hiệu viêm trong máu. Họ thấy rằng những người tham gia có mức độ cao hơn của các dấu hiệu viêm sau khi uống sữa thông thường.
4. Chức năng não
Nghiên cứu cho thấy sữa A1 có thể tác động đến chức năng não. Những người tham gia nghiên cứu có xu hướng mất nhiều thời gian hơn để xử lý thông tin và mắc nhiều lỗi hơn khi làm bài kiểm tra sau khi uống sữa thông thường so với sữa A2.
5. Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh
Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) là nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất ở trẻ dưới 12 tháng tuổi mà không có nguyên nhân rõ ràng. Một số nhà nghiên cứu đã suy đoán rằng BCM-7 có thể liên quan đến một số trường hợp SIDS.
Một nghiên cứu đã tìm thấy nồng độ BCM-7 cao trong máu của trẻ mắc phải tình trạng ngưng thở khi ngủ. Những kết quả này cho thấy một số trẻ có thể nhạy cảm với A1-casein có trong sữa bò. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn cần nghiên cứu thêm trước khi có thể đưa ra kết luận chắc chắn.
6. Ung thư
Lượng canxi cao từ các sản phẩm sữa có liên quan đến khả năng tăng nguy cơ ung thư buồng trứng ở phụ nữ và nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.
Các vấn đề sức khỏe đều trên đều là vấn đề có nhiều yếu tố nguyên nhân. Ví dụ, bạn có nguy cơ cao bị bệnh tim là do hút thuốc, rượu hoặc căng thẳng. Vì vậy, nhiều người nói rằng tỷ lệ mắc bệnh tim cao hơn do BCM7 từ sữa A1 là không khoa học. Tương tự, tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường type 1 có thể là do di truyền hoặc do virus.
Cuộc tranh luận về ảnh hưởng sức khỏe của sữa A1 và sữa A2 vẫn chưa có hồi kết. Nghiên cứu cho thấy A1 beta-casein gây ra các triệu chứng đường tiêu hóa ở một số người. Do đó, sữa A2 có thể là một sự lựa chọn đáng để thử nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình tiêu hóa sữa.
Lưu ý khi dùng sữa A2
Bạn nên lưu ý rằng sữa A2 vẫn chứa đường sữa và protein sữa, vì vậy bạn vẫn có nguy cơ gặp phải các triệu chứng không dung nạp đường sữa, galactose hoặc dị ứng sữa.
Do đó, nếu gặp phải các triệu chứng khó chịu dù đã thử qua sữa A1 hoặc sữa A2, bạn có thể cân nhắc sử dụng các loại sữa nguồn gốc từ thực vật như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa gạo, sữa hạt lanh, sữa dừa và sữa gai dầu. Mỗi loại sẽ có hàm lượng dinh dưỡng, hàm lượng protein và hương vị khác nhau để bạn có thể lựa chọn.
Những thông tin trên hy vọng có thể giúp bạn hiểu hơn về sữa A2 là gì và sữa A2 có tốt không. Chúng ta đang ở trong một thời đại với hàng ngàn sự lựa chọn cung cấp dinh dưỡng đến từ sữa, do đó bạn hãy cân nhắc chọn loại phù hợp với sức khỏe, sở thích và túi tiền nhé!
Hoàng Trí
